Duygudurum bozukluğu, kişinin duygu durumunda sürekli veya tekrarlayan değişiklikler yaşamasına neden olan zihinsel sağlık sorunudur. Bu bozukluk, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkiler ve işlevselliğini azaltır.
Duygudurum Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir
Duygudurum bozukluklarının başlıca çeşitleri şunlardır:
- Depresif Bozukluklar: Major depresif bozukluk ve kalıcı depresif bozukluk (distimi) bu gruba girer.
- Bipolar Bozukluk: Mani ve depresyon dönemleri ile karakterizedir. Bipolar I ve Bipolar II olarak iki ana türü vardır.
- Siklotimik Bozukluk: Bipolar bozukluğun daha hafif bir formudur ve hipomani ile depresif belirtiler arasında dalgalanır.
Duygudurum Bozukluğu Belirtileri Nelerdir
Duygudurum bozukluklarının belirtileri, türüne bağlı olarak değişebilir, ancak genel olarak şunları içerir:
- Sürekli üzgün, boş veya umutsuz hissetme
- Enerji kaybı ve sürekli yorgunluk
- Uyku düzeninde değişiklikler (çok uyuma veya uykusuzluk)
- İştahta değişiklikler (aşırı yeme veya iştahsızlık)
- İlgi veya zevk kaybı
- Dikkat ve konsantrasyon sorunları
- Değersizlik veya suçluluk duyguları
- İntihar düşünceleri veya girişimleri
Duygudurum Bozukluğu Neden Olur
Duygudurum bozukluklarının nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir:
- Genetik Faktörler: Ailede duygudurum bozukluğu öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.
- Biyolojik Faktörler: Beyindeki kimyasal dengesizlikler ve hormonal değişiklikler duygudurum bozukluklarına katkıda bulunabilir.
- Çevresel Faktörler: Stresli yaşam olayları, travma ve kronik stres duygudurum bozukluklarını tetikleyebilir.
- Psikolojik Faktörler: Kişilik yapısı ve geçmişte yaşanan duygusal travmalar bu bozuklukların gelişiminde etkili olabilir.
Duygudurum Bozuklukları Nasıl Teşhis Edilir
Duygudurum bozukluklarının teşhisi, genellikle bir psikiyatrist veya klinik psikolog tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme ile konur. Bu değerlendirme, hastanın semptomlarını, yaşam öyküsünü ve tıbbi geçmişini içerir. Ayrıca, standartlaştırılmış değerlendirme araçları ve anketler de kullanılabilir.
Duygudurum Bozuklukları Tedavisi Nasıl Olur
Duygudurum bozukluklarının tedavisi, genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapinin bir kombinasyonunu içerir:
- İlaç Tedavisi: Antidepresanlar, duygudurum dengeleyiciler ve antipsikotikler gibi ilaçlar kullanılır.
- Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT), psikodinamik terapi ve diğer terapi türleri etkili olabilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku duygudurumun iyileşmesine yardımcı olur.
- Destek Grupları: Destek gruplarına katılmak, benzer deneyimler yaşayan diğer bireylerle bağlantı kurmayı ve paylaşmayı sağlar.
Klinik Psikolog Tuğçe Turanlar
Yule Psikoloji
Referanslar
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
- Mayo Clinic. (2021). Mood Disorders. Retrieved from Mayo Clinic
- National Institute of Mental Health. (2022). Mood Disorders. Retrieved from NIMH